ADDITIO⁵⁹⁷ ALIA⁵⁹⁸ per quam confutatur 30^a599

Iridem primariam saepissime videri⁶⁰⁰ solam. Exteriorem vero numquam vel rarissime apparere posse solam.

97 Causae enim, quae faciunt apparere iridem sunt hae, lux solis expedite per purum aerem radians, adversa roratio, ulterior opacitas. Quo autem fuerit purior⁶⁰¹ lux, opportunior cum quiete⁶⁰² roratio, atque obscurior post locum roris opacitas, eo⁶⁰³ expressior appare[C:51r]bit iris. // Quando⁶⁰⁴ igitur hae⁶⁰⁵ causae plene⁶⁰⁶ concurrunt, utramque iridem faciunt apparere, modo solis altitudo supra horizontem non sit maior 45 gradibus. 98 // Quando autem una ex his causis penitus deficit, neutra iris videtur. Quando vero tales sunt causae, ut satis sint ad exterioris, quae debilior est, apparitionem, a fortiori multo magis satis erunt ad interioris (quae minus causarum poscit) apparitionem. Et ideo si exterior iris, quae semper languidior⁶⁰⁷ est, appareat⁶⁰⁸, multo⁶⁰⁹ magis et interior, quae semper coloratior est, apparebit. 99 Non igitur apparere potest exterior iris sine interiore. Saepissime autem interior apparebit sine exteriore⁶¹⁰, quando videlicet causae adeo debiles sunt, ut si primam⁶¹¹ iridem apparere faciant, non tamen sunt satis ad exterioris apparitionem. [A:14v] Quod crebro accidit, nam plenus causarum concursus est rarus. // Quod si concurrentibus affatim causis, altitudo solis supra⁶¹² horizontem esset non minor 45 gradibus, inferior⁶¹³ tamen 55⁶¹⁴ quae sunt iridum secundariarum⁶¹⁵ altitudines, tunc posset apparere parva quaedam portio iridis exterioris sine interiore. 100 Tunc⁶¹⁶ enim, ut in 26^a617 ostensum est, iris primaria non apparet. Secundaria⁶¹⁸ vero apparere poterit⁶¹⁹ in tanta celsitudine⁶²⁰, quantum 55⁶²¹ gradus⁶²² excedunt solis altitudinem. Quod rarissime contingere potest, adeo ut a nemine unquam sit animadversum aut observatum. [S:66]

Corollarium⁶²³

101 Itaque constitit ratio cur exterioris iridis colores sunt languidiores, quam colores interioris⁶²⁴; et cur ordine converso; et cur exterior sine interiore non videatur. Ex quibus quidam falso coniecturam faciunt, iridem exteriorem [C:51v] ex interiore per reflexionem generari. Quod est falsissimum.

Corollarium⁶²⁵

102 Sic deteximus tres errores in quibus multi versantur, primum quod causa rotunditatis iridis consistit in concavitate nubis; secundum⁶²⁶, quod colores diversi fiant propter densitatem aut raritatem aeris; tertium⁶²⁷ quod iridis exterior generetur⁶²⁸ ex reflexione interioris. Quae omnia sunt falsa.