F r a n c i s c i M a u r o l y c i O p e r a M a t h e m a t i c a |
Introduzione | Help | Pianta | Sommario |
Emendatio et restitutio Apollonii Pergaei conicorum elementorum | Liber primus | 53 |
<- | App. | -> | <- | = | -> |
Lemma
Esto semicirculus abg. // Data ratio ez zh. // Oportet ipsi gb parallelum862 ducere, utpote863 rd coincidentem ipsi ag productae, ita ut rd adg sit sicut ez zh. Ducatur a centro l kathetus864 ad ipsam bg usque ad periferiam ln865. // Et nm penes ipsam bg quae, per 15am 3ii Euclidis tanget circulum. // Deinde sit [A:34v] ipsi ez aequalis zt. // Item th apud c bifariam secta. // Et sicut zt tc sic sit866 mx xn. // Ipsique xn aequalis sit no. // Et coniungantur lx lo secantes periferiam867 apud r p. // Et coniungatur prd. // Itaque propter lineas xn no aequales, aequidistat prd ipsi mo ita ut ipsarum om pd sint proportionalia, per 2am 6i Euclidis868. // Cumque sit zt tc sicut mx xn. // Et ct th sicut nx xo.869 // Erit ex aequali870 zt th sicut mx xo. // Et conversim ht tz sicut ox xm. // Et coniunctim871 hz zt vel ze sicut872 om mx atque ideo sicut873 pd dr. // Sed874 pd dr sicut875 pdr dr per primam sexti Euclidis. // Cumque per 35am tertii adg aequale sit pdr erit et pd dr sicut adg dr. // Igitur adg dr sicut876 hz ze. // Et conversim dr adg sicut877 ez zh. // Itaque pd est linea, quae ducenda878 proponitur.
53a. Duabus datis lineis terminatis ad rectos invicem, altera producta in eodem recto angulo;879 invenire in producta coni sectionem nuncupatam hyperbolen in eodem plano lineis,880 ut productae exordium centrum sit881 sectionis, summitas autem punctum ad angulum: quae autem882 ducitur a sectione ad diametrum angulum faciens aequalem dato possit id, quod adiacens rectangulum ad alteram lineam, latitudinem habens receptam sub applicata ad summitatem, excedens specie simili et similiter posita sub lineis a principio. Sint ad rectos datae ab bg. // Et producatur ab usque ad d. // Angulusque datus primum rectus883. // Oportet invenire hyperbolen in plano abg cuius transversa diametros ab. Recta vero sit bg. Summitas [[quae]]884 punctum b. Et ordinate ductae a sectione ad bd sint ad datum angulum applicatae885. // Exurgat ex ab planum rectum ad subiectum planum: et in ipso circa ab circulus describatur aebz ipsa886 el ipsam ab bifariam et ad rectos apud c secante et perinde diametro [[exente]]887 ita ut888 ec cl maior non sit, quam ab bg. // Itaque si ec cl sit sicut ab bg capiatur l punctum. // Sin vero, sit ec cm889 sicut ab bg et capiatur m punctum. // Et ducatur mz penes890 ipsam ab. // Et coniungantur az ez zb. // Et agatur bx penes891 ez. //
// Eritque per 26am 3ii angulus aze aequalis angulo ezb quandoquidem aequales periferias subtendunt. // Sed per 29am primi Euclidis angulus aze ipsi zxb angulus autem ezb angulo zbx aequalis est. // Igitur anguli zxb zbx invicem aequales: [A:35r] // Et ideo, per 6am primi Euclidis ipsae bz zx aequales892. // Itaque intelligatur conus: cuius vertex z basis vero circulus circa diametrum bx rectus ad bzx. Eritque rectus conus, quandoquidem bz zx aequales893. // Deinde producantur zb zx mz ab totaque conica superficies: quae secetur plano, quod parallelum sit ipsi bx circulo. Sitque sectio circulus per 4am huius, ptr894 cuius diameter th. // Eritque cir[S:47]culus ptr sicut circulus bx rectus ad zht. // Quare per 19am 11i Euclidis pdr linea, quae communis sectio est subiecti plani et circuli ptr recta erit ad idem zht et ideo ad ipsas th db. // Itaque, quoniam sectionis pbr quam subiectum planum rectum ad zht in cono facit, diameter895 db coincidit896 lateri coni hz producto supra verticem apud a. // Ideo, per 12am huius sectio pbr hyperbole897 est: cuius diameter898 ab vertex b et ordinate ductae ad rectos diametro. // Et quoniam ab899 bg sicut900 ec cm et ideo sicut [[en]] [[nz]] per 2am sexti Euclidis ideo et901 sicut enz nz902, per prima eiusdem sexti. // // Sed enz aequale est anb per 34am. tertii:903: igitur ab bg sicut904 anb nz. // Producta vero zo penes ipsam bd anb nz
// Factum ergo909, quod proponebatur faciendum. Sed non sit iam datus angulus rectus: sintque datae lineae ab ag. // Datusque angulus bat. // Oportet itaque describere hyperbolen, cuius diameter ab. // Recta vero ag. // Ordinate autem ductae ad angulum tab applicandae. // Secetur ab bifariam in puncto d. // Et circa ad describatur semicirculus azd. // Et penes ipsam at ducatur zh coincidens ipsi da productae in h. [A:35v] Ita ut zh dha sit sicut ag gb910 sicut911 lemma praemissum docet912. // Et coniungatur ztd. // Et ipsarum zd dt media proportionalis sit dl. // Ponaturque ipsi ld aequalis dc et lzm aequale913 az. // Et coniungatur cm. // Et nlx ad rectos ipsi dz. // Quibus peractis, describatur, ut prius, hyperbole914, cuius diameter915 cl recta diameter916 ln summitas l quae hyperbole917 sit al. // Ibit enim per a quandoquidem az potest lzm ut patet per 12am huius.
// Et quoniam ga duplam ipsius ad hoc est ab920 sicut921 zh dha. //
// Communis auferatur ratio zh hd et supererit ga duplam at sicut zh ha verum zh ha sicut922 oa ax propter similitudinem. Igitur oa ax sicut923 ga duplam at. // Quare per 50am huius ipsa ag recta diametros est hyperboles al. // Rursus ergo factum est: quod faciendum proponebatur.
|
Inizio della pagina |
-> |